Tom 1. Socrealizm i czas "odwilży" (1945-1959/1960) otwiera trzytomową edycję Sztuki krakowskiej 1945-2000.
Książka Marii Zientary wspaniale wpisuje się w obszar kulturowy działalności Muzeum Krakowa, nie ogranicza się jednak do przedstawienia biografii i omówienia twórczości artystów - poszczególne części poprzedzając wprowadzeniami ukazującymi tło historyczno-społeczno-polityczne opisywanego okresu.
Pozwala to umieścić przedstawiane zjawiska w szerszym kontekście, na przykład przez opis stopnia zależności twórców od władzy.
Szczególnie istotne jest to w przypadku pierwszego tomu Sztuki krakowskiej 1945-2000 poświęconego sztuce socrealistycznej i okresowi "odwilży" po śmierci Józefa Stalina, gdy wpływ państwa i polityki na sztukę był ogromny.
Głównymi bohaterami książki są krakowscy artyści, dla których Kraków był miejscem studiów.
Brali oni udział w życiu artystycznym miasta, zwłaszcza w wystawach środowiska krakowskiego.
Ich życie i twórczość to kolejna ciekawa odsłona opowieści o mieście.

Spis treści:

Przedmowa

Wstęp

Rozdział I.
Punkt wyjścia. W pojałtańskiej Polsce (1945-1948)
          1. Budowa systemu społeczno-gospodarczego. Status artysty w państwie                                socjalistycznym. Szkolnictwo plastyczne, instytucje opieki nad sztuką, czasopisma
          2. Powojenny Kraków
          3. Odreagowywanie wojny
          4. Grupa Młodych Plastyków. Poszukiwania, inspiracje, propozycje
          5. Jaka powinna być polska sztuka?

Rozdział II.
Sztuka z partią (1949-1954)
          1. Stalinizm po polsku. Uniformizacja życia artystycznego
          2. Zmiany urbanistyczne i architektoniczne
          3. Artyści w służbie realizmu socjalistycznego. Tematy. Ewolucja formy
          4. Rośnie Nowa Huta - miasto i kombinat w sztuce krakowskiej
          5. Sztuka kolektywna. Grupa Dziewięciu Grafików, Grupa Krąg, Grupa
              Samokształceniowa  i Andrzej Wróblewski 
          6. Nowocześni i socrealizm

Rozdział III.
Skutki "odwilży" (1955-1959/1960)
          1. Przemiany polityczno-gospodarcze. Liberalizacja polityki kulturalnej
          2. Odwrót od socrealizmu. Urbanistyka i architektura
          3. Wracają nowocześni. Arsenał i Wystawa Dziewięciu
          4. Reaktywacja Grupy Krakowskiej. Inne ugrupowania
          5. Sztuka po "odwilży"

Podsumowanie

Abstract

Spis ilustracji

Źródła i bibliografia

Indeks osób

Indeks graficzny

Wykaz skrótów