Schyłek i transformacja (1980–2000) ukazuje przemiany krakowskiej sztuki w ostatnich latach PRL i w okresie po 1989 roku. Najpierw rozkwita sztuka niezależna, związana z Ruchem Kultury Niezależnej – zjawisko wyjątkowe w krajach bloku socjalistycznego.
W latach 90. twórczość podlega prawom wolnego rynku, dokumentując nową rzeczywistość.
Seria Sztuka krakowska 1945–2000 to pierwsze kompleksowe opracowanie współczesnej plastyki, uwzględniające także zmiany w architekturze miasta.

Spis treści

Przedmowa s.7
Wstęp s.9
Część I. Schyłek (1980-1989) s.15
Rozdział 1. Erozja systemu polityczno-gospodarczego. Życie artystyczne w obiegu oficjalnym i niezależnym s.17 
Rozdział 2 Kraków w latach osiemdziesiątych. Późny modernizm s.55
Rozdział 3. Solidarni. Sztuka kontra władza. Tematy, motywy, symbole i znaczenia s. 81
Rozdział 4. Ewolucja sztuki tradycji chrześcijańskiej s.143
Rozdział 5. W orbicie postmodernizmu. Początki s.169
Rozdział 6. Performerzy s. 191
Rozdział 7. Sztuka fasadowa s.197
Rozdział 8. Pamięć wojny s.221
Część II. Transformacja (1990-2000) s.227
Rozdział 1. Przeobrażenia ustrojowe i ich konsekwencja dla życia artystycznego s.229
Rozdział 2. Kraków przed 2000 rokiem. Zmiany w architekturze i urbanistyce s.251
Rozdział 3. Grafika w toku przemian s.291
Rozdział 4. Performans i nowe media s.301
Rozdział 5. Krakowska transawangarda s.311
Rozdział 6. Postkoloryści s.337
Rozdział 7. Być artystą swoich czasów. Realiści s.353
Rozdział 8. Wojna i okupacja. Bolesna pamięć s. 385
Rozdział 9. Artyści tradycji chrześcijańskiej s.403
Rozdział 10. Metafora w sztuce s.417
Rozdział 11. Inspiracje kulturą ludową s.445
Rozdział 12. Mniej reguł, więcej wolność. Abstrakcjoniści s.453
Podsumowanie s.495
Abstract s.507
Spis ilustracji s.525
Bibliografia s.561
Indeks osób s.595
Indeks geograficzny s.615
Wykaz skrótów s.621